Dużą bryłkę złotego kruszcu oraz złoty kolczyk odkryli warszawscy archeolodzy w czasie wykopalisk w rzymskim obozie legionowym sprzed ok. 2 tys. lat w Novae (Bułgaria). Zabytki znajdowały się w luksusowym domu oficera armii rzymskiej.
„W tym roku natrafiliśmy na więcej złota niż przez ostatnie 60 lat wykopalisk” – powiedział PAP kierownik wykopalisk prof. Piotr Dyczek z Ośrodka Badań nad Antykiem Europy Południowo-Wschodniej UW.
Pierwszym znaleziskiem była pokaźna bryłka złotego kruszcu. Prof. Dyczek uważa, że jej wartość można szacować na dwumiesięczny żołd legionisty. „Zatem była to dość pokaźna suma” – dodaje.
Po kilku dniach w czasie sierpniowych badań archeolodzy wykopali kolejny złoty zabytek. Tym razem był to kolczyk w kształcie krzyża.
„Nie tylko w twierdzach legionowych, ale generalnie na antycznych stanowiskach bardzo rzadko odkrywa się przedmioty ze złota. W Novae dotychczas było podobnie” – stwierdził prof. Dyczek.
Obu znalezisk dokonano wewnątrz pozostałości po luksusowym domu centuriona, czyli oficera armii rzymskiej. Budowla okazała się bardzo bogata w różnego rodzaju znaleziska. W tym roku badacze odkryli również kilka pozłacanych ozdób i fragment rzeźby – torsu przedstawiającego mężczyznę.
„Wzorowany jest na greckim modelu ikonograficznym. Jest dla nas bardzo interesujący z tego względu, że podobnego dotąd w Novae nie odkryto” – zaznacza prof. Dyczek.
Wśród istotnych odkryć naukowiec wskazuje też nieuszkodzoną figurkę tańczącego Erosa – do naszych czasów zachowała się w doskonałym stanie.
„Jej artystyczna i techniczna jakość jest niezwykła, podobnie jak poza. Dotychczas odkrywane przez nas Erosy przedstawiono statycznie” – dodaje kierownik badań.
Dzięki tegorocznym badaniom archeolodzy poznali rozplanowanie domu centuriona. Okazało się, że w jego skład wchodziła duża łaźnia – do dziś w dobrym stanie zachowały się grube podłogi z zaprawy hydraulicznej (a więc odpornej na działanie wody). Zachował się też częściowo system ogrzewania ścian i podłóg (hypokaustum).
„Jest to całkowita niespodzianka. Czasem zdarzało się, że w domach centurionów znajdowały się systemy łaziebne, ale były to raczej skromne łazienki, a nie cały kompleks” – skomentował prof. Dyczek.
Novae było obozem legionowym wybudowanym w I w. n.e. przez rzymski legion, jako stała baza I Legionu Italskiego na limesie (granicy cesarstwa) dolnodunajskim w prowincji Mesia Inferior. W 69 r. postanowiono umocnić granicę cesarstwa, ponieważ obawiano się sąsiadującej z nią Dacją. Dlatego wtedy przeniesiono nad Dunaj świeżo sformowany legion, który tworzyli tylko mieszkańcy Italii – I Legion Italski stacjonował w Novae do poł. V w.
PAP – Nauka w Polsce, Szymon Zdziebłowski
