Niklas Luhmann
Systemy społeczne
Książka przedstawia dorobek życia znanego socjologa niemieckiego Niklasa Luhmanna, twórcy pojęcia systemu autopojetycznego. Luhmann był uczniem Parsonsa, u którego studiował przez rok i to właśnie od niego zaczerpnął fascynację systemami społecznymi.
Luhmann pracował nad swoją teorią, aż do śmierci. Postanowił bowiem sobie ambitne zadanie, otóż chciał stworzyć teorię, która obejmowałaby swoim zasięgiem wszystkie zachowania społeczne, porządkowałaby całą rzeczywistość. Miałaby być ona metateorią, w której skład weszłyby teorie cząstkowe: teoria polityki, gospodarki, prawa sztuki a nawet miłości.
Sam Luhmann, miał powiedzieć: “Wraz z moim przyjęciem do utworzonego w 1969 Instytutu Socjologii Uniwersytetu Bielefeld zostałem poproszony o określenie projektu badawczego, nad którym pracuję. Projekt mój brzmiał odtąd: teoria społeczeństwa; czas trwania: 30 lat; koszty: żadne”.
Być może to pragnienie Niklasa Luhmanna, było związane z doświadczeniami wojennymi. Został on wówczas wcielony jako Luftwaffenhelfer do artylerii lotnictwa wojskowego w Lüneburgu, a potem dostał się do niewoli amerykańskiej.
W dziele Systemy społeczne autor prezentuje kompletną teorię, która wyznacza nowy paradygmat w socjologii. Teoria ta nie jest prosta, gdyż pozostaje na bardzo wysokim poziomie ogólności. Stąd też bierze się wiele zarzutów pod adresem Luhmanna, o dehumanizację socjologii, gdyż twierdził on, iż nie interesują go jednostki ludzkie.
Teoria systemów społecznych wnosi istotne novum do socjologii, jest zupełnie inna od wcześniejszych, czy późniejszych teorii. Mnie osobiście Luhmann zainspirował, gdyż pokazuje zupełnie inne spojrzenie na rzeczywistość, która nas otacza, pozwala ją zrozumieć w zupełnie odmienny sposób. Jego systemy społeczne, choć mają wyznaczone granice są amorficzne, czyli są czymś zmiennym, ulotnym, co jest dość charakterystyczne dla dzisiejszych czasów.
Książka napisana trudnym, specjalistycznym językiem i nie polecam jej osobom, które dopiero zaczynają swoją przygodę z socjologią.
