Jak stosować metody ilościowe i jakościowe w prowadzeniu badań?

Powszechnie wiadomo, że lepiej posiadać więcej informacji, niż mniej. Dzięki temu można osiągnąć zakładane cele. Jednak nie każda informacja ma taką samą wartość, najbardziej cenione są te, które zdobyto w sposób naukowy. Oznacza to pozyskanie ich zgodnie z obowiązującymi regułami metodologicznymi tak, aby istniała możliwość odtworzenia całego procesu przez innego badacza i dojścia do tych samych rezultatów.

Od zawsze ludzie dążyli do tego, aby poznać swoje otoczenie. Chcieli zgromadzić o nim jak najwięcej informacji. Wynikało to nie tylko z konieczności zapewnienia sobie bezpieczeństwa, ale też z ciekawości. Wskutek tego odkrywano i kumulowano wiedzę, która mogła służyć kolejnym pokoleniom, powstawały wynalazki stymulujące postęp techniczny. Wszystko to doprowadziło nas do miejsca, w którym jesteśmy obecnie.

Nauki społeczne używają w celu pozyskania danych metod ilościowych i jakościowych. Jedne i drugie mają swoje zalety i wady. Nie w każdej sytuacji będzie właściwe zastosowanie badań ilościowych, ponieważ bardziej pogłębionych wyników dostarczą badania jakościowe, a także na odwrót, tzn. chcąc przebadać dużą populację nie będzie się opłacało używać do tego zadania metod jakościowych.

Pierwsza sprawa to jednak przygotowanie projektu badań. Składa się on z kilku etapów, takich jak: opracowanie problemu badawczego i wyznaczenie celów, zapoznanie się z literaturą na dany temat, określenie zakresu badania, postawienie hipotez badawczych, wybranie metod i technik badań, określenie formy i zakresu opracowania wyników, wyznaczenie harmonogramu pracy.

Tylko dobrze przygotowany projekt, da gwarancję uzyskania miarodajnych wyników, spełniających wymagania metodologiczne. W przeciwnym razie można uznać, że badanie nie jest naukowe. Właśnie w ten sposób odróżnia się dokonania Galileusza i Kartezjusza. Ten pierwszy posługiwał się metodą naukową, czerpał z dokonań swoich poprzedników i ograniczał się do prezentowania wyników swojej pracy. Kartezjusz z kolei podejmował tematy ważne, ale nie troszczył się o zachowanie odpowiedniej formy prowadzenia badań i prezentacji rezultatów. Dlatego też jego ustalenia nie są cenione tak, jak mogłyby być.

Warsztat na temat tego, jak posługiwać się metodami jakościowymi, a jak ilościowymi przygotował Instytut PWN. Odbędzie się on 3 kwietnia 2019 r. w Warszawie. Obejmuje takie tematy jak: samodzielne przygotowanie projektu badań, wybór metody badawczej w zależności od potrzeb projektu badania, interpretacja wyników badań ilościowych i jakościowych. Jest to wiedza użyteczna dla naukowców, doktorantów, ale też studentów, którzy poważnie myślą o podjęciu pracy badawczej.

Wydaje się, że sektor badań będzie wzrastał w nadchodzących latach. Wynika to z rosnącej złożoności rzeczywistości społecznej i chęci gruntownego jej poznawania.

Program

9:30-10:00 Rejestracja uczestników i poranna kawa

10:00-11:45 Panel I: Projektowanie badań – strategie zarządzania procesem

Definiowanie ramy analitycznej (cele, problematyka, techniki badawcze, sposoby analizy, raportowanie i dystrybuowanie wyników)
Określanie modelu realizacji badań – dobór metod i technik do danego projektu badawczego
Metodologia (różne schematy badawcze) i elementy statystyki (statystyka opisowe, wnioskowanie statystyczne, psychometria)
Zarządzanie przebiegiem prac terenowych
Sposób organizacji pracy w zespole badawczym
Potencjalne ryzyka w projekcie badawczym
Metodologie mieszane, czyli po co i jak łączyć różne podejścia badawcze

11:45-12:00 Przerwa na kawę

12:00-13:45 Panel II: Badania jakościowe w praktyce

Techniki realizacji badań jakościowych (wywiady pogłębione [IDI], wywiady fokusowe [FGI], etnografia, netnografia, panele on-line)
Organizacja procesu badawczego
Przygotowanie narzędzia badawczego, przykłady scenariuszy
Rodzaje doboru próby
Praktyczne przykłady realizacji badań jakościowych
Techniki projekcyjne i grywalizacja w badaniach jakościowych

13:45-14:15 Przerwa obiadowa

14:15-15:45 Panel III: Badania ilościowe w praktyce

Techniki realizacji badań ilościowych (rodzaje kwestionariuszy; sposoby realizacji: PAPI, CATI, CAWI)
Organizacja procesu badawczego
Przygotowanie narzędzia badawczego, przykłady kwestionariuszy
Rodzaje doboru próby
Komunikacja z badanymi i realizatorami badań terenowych
Wykorzystanie nowych technologii i podejść w procesie badawczym: eye-tracking, analiza mimiki twarzy, grywalizacja w badaniach ilościowych
Praktyczne przykłady realizacji badań ilościowych

15:45-16:00 Przerwa na kawę

16:00-17:00 Panel IV: Badania – etap interpretacji i wnioskowania

Od analizy do interpretacji – jak wyciągać wnioski z badań
Weryfikacja hipotez w praktyce
Tworzenie prezentacji, pisanie raportów, sporządzanie ekspertyz – sposoby prezentacji wniosków płynących z analizy

Zakończenie i odebranie certyfikatów uczestnictwa w szkoleniu