Nie żyje prof. Walery Pisarek – wybitny językoznawca i prasoznawca

Nie żyje prof. Walery Pisarek – poinformowali w niedzielę prowadzący galę “Ambasador Polszczyzny” w Katowicach. Profesor Pisarek – wybitny językoznawca i prasoznawca, specjalista socjolingwistyki – miał wziąć udział w tej uroczystości. Miał 86 lat.
Walery Pisarek urodził się w 1931 r. w Rabce. Szkołę powszechną skończył w 1943 r. na kompletach tajnego nauczania. Po ukończeniu liceum, od 1949 do 1957 r., studiował filologię polską na Uniwersytecie Jagiellońskim. W tym samym czasie pracował w bibliotece, a następnie jako reporter w „Słowie Powszechnym”. W maju 1951 r. zadebiutował w „Tygodniku Powszechnym” krytyczną notą o Kochanowskim.

Studia magisterskie ukończył pracą „Poglądy krytycznoliterackie Juliusza Słowackiego”.

Stopień doktora nauk humanistycznych otrzymał w 1966 r. na wydziale filologiczno-historycznym Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Katowicach na podstawie pracy „Nagłówek wypowiedzi prasowej w oświetleniu lingwistycznym”. W 1973 r. Rada Wydziału Filologicznego UJ na podstawie rozprawy habilitacyjnej „Frekwencja wyrazów w prasie” nadała mu stopień doktora habilitowanego.

W 1982 r. uzyskał tytuł prof. nadzwyczajnego nauk humanistycznych, a w 1994 r. – tytuł prof. zwyczajnego. Był założycielem studiów dziennikarskich przy UJ i pracownikiem naukowym Instytutu Dziennikarstwa i Komunikacji Społecznej Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie.

Pełnił funkcję honorowego prezesa Rady Języka Polskiego przy Polskiej Akademii Nauk – był pierwszym przewodniczącym rady. W latach 1969–2001 był dyrektorem krakowskiego Ośrodka Badań Prasoznawczych. Uczestniczył w pracach Centrum Obywatelskich Inicjatyw Ustawodawczych Solidarności.

Opublikował prawie 700 prac – artykułów prasowych, recenzji, porad językowych, artykułów naukowych, monografii i podręczników dotyczących języka polskiego, teorii informacji i komunikacji masowej. W jego dorobku jest ponad 20 książek, m.in. „Poznać prasę po nagłówkach” (1967 r.), „Retoryka dziennikarska” (1970 r.) i „Wstęp do nauki o komunikowaniu” (2008 r.).

Autor licznych wydań słownika ortograficznego. Przewodniczący jury i autor większości tekstów popularnego konkursu ortograficznego „Ogólnopolskie dyktando”.

Prof. Pisarek był inicjatorem „Ustawy o języku polskim”, uchwalonej w 1999 r. Otrzymał wiele nagród i wyróżnień, m.in. Śląski Wawrzyn Literacki 2002 za książkę „Nowa Retoryka Dziennikarska”. W 2012 r. został pierwszym laureatem ustanowionej przez prezydenta Bronisława Komorowskiego nagrody „Zasłużony dla polszczyzny”.

W 2014 r. otrzymał tytuł Doctora Honoris Causa Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach. Podczas uroczystości językoznawca wygłosił wykład na temat wizerunku oraz symboli i narracji – w kontekście nauki o perswazji. „Jestem przekonany, że świadome komunikowanie zawsze jest perswazją – od płaczu niemowlęcia domagającego się czegoś do ssania, po prośbę umierającego o miłosierdzie Boże” – podkreślił prof. Pisarek.

“Znakomity językoznawca, wybitny uczony i niezwykły człowiek. Tymi słowami określić można Profesora Walerego Pisarka, wykładowcę Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie. Jego zainteresowania badawcze dotyczą głównie socjo- i psycholingwistyki masowego komunikowania. Prof. Walery Pisarek jest twórcą nowej dziedziny lingwistycznej – interdyscyplinarnego prasoznawstwa. Zbudował jej teoretyczne podstawy, wyznaczył obszar badań oraz ustalił metody analizy językoznawczej. Zamiast systemowego podejścia do języka zaproponował znacznie szerszą obserwację językowych zjawisk” – czytamy na stronie internetowej Instytutu Języka Polskiego im. Ireny Bajerowej.

“Uczonego uznaje się za najwyższy autorytet w zakresie kultury języka. Założył on Radę Języka Polskiego i był jej pierwszym przewodniczącym (1996–2000). Pełnił także inne niezwykle ważne w świecie nauki funkcje, m.in. przewodniczącego Towarzystwa Miłośników Języka Polskiego (2001–2005), przewodniczącego Komisji Językoznawstwa Oddziału Krakowskiego PAN (1990-1996), przewodniczącego Komisji Kultury Języka w Komitecie Językoznawstwa PAN (1990–1994) oraz wiceprzewodniczącego organizacji AIERI/IAMCR (1976–1988)” – podkreślono w informacji. “Zasługi Walerego Pisarka dla polskiej, a także i światowej lingwistyki są nieocenione” – czytamy na stronie Instytutu.

W wywiadzie dla PAP sprzed kilku lat profesor pytany, czym powinien charakteryzować się rzetelny polemista, mówił: “Starożytni Rzymianie mawiali, że dobry mówca to +vir bonus dicendi peritus+ – czyli +szlachetny człowiek biegły w mówieniu+. Znaczyło to, że trzeba dawać wzór swoim życiem i zachowaniem. Po prostu: to, jak się zachowujemy i jakich słów używamy publicznie, jest częścią naszego pisania”. (PAP)

Nauka w Polsce

Pin It

Komentowanie zakończone.