Marks, Karol Henryk

5 maja 1818 roku w Trewirze przyszedł na świat Karol Marks. Pochodził z rodziny żydowskiej, która szczyciła się długą tradycją rabiniczną, zarówno ze strony matki, jak i ojca, gdyż jego dziadowie byli rabinami. Ojciec Marksa był bogatym adwokatem, który przeszedł z religii judaistycznej na protestancką. W latach młodzieńczych Marksowi wpajane były wartości liberalno-demokratyczne.

Jesienią 1835 roku Karol Marks zapisał się po zdaniu matury na studia prawnicze w Bonn. W 1836 roku przeniósł się na studia w Berlinie, ale nadal pozostawał studentem prawa. Lektury filozoficzne i historyczne fascynowały go o wiele bardziej niż samo prawo. Na studiach w Berlinie uzdolniony młody Marks, przeszedł konwersję heglowską.

Marks miał bardzo ambitne plany napisania doskonałej pracy doktorskiej. Praca miała opisywać 3 wielkie szkoły hellenistyczne starożytnej Grecji, jednak nadmiernie się rozrastała i nie wyszła poza ramy doktryny epikurejskiej. Dokładniej Marks skonfrontował filozofię przyrody Epikura z atomizmem demokrytejskim i ukończonej w 1841 roku rozprawie doktorskiej nadał tytuł „Różnica między demokrytejską a epikurejską filozofią przyrody”.

Wiosną 1841 roku po skończonych studiach Marks na chwilę udał się do rodzinnego Trewiru, aby następnie na dłużej zatrzymać się w Bonn, gdzie w heglowskiej prasie rozpoczął działalność publicystyczną. Niestety pierwszy artykuł poświęcony nowej instrukcji rządu pruskiego w sprawie cenzury prasowej zapisany w „Rocznikach niemieckich” został brutalnie skonfiskowany. Artykuł ten ukazał się dopiero w 1843 roku w Szwajcarii.

Przełomowym wydarzeniem w twórczości Marksa było poznanie w Kolonii swojego późniejszego przyjaciela Fryderyka Engelsa. Swoją czterdziestoletnią współpracę naukową zainicjowali na sierpniowym spotkaniu w Paryżu w 1844 roku. Świetnie się uzupełniali, jeśli chodzi o swoje zdolności, gdyż Marks był świetny w abstrakcyjnym myśleniu, a Engels był dobry w znajomości realiów społecznych, zachowując stały kontakt z empirią. Ich rozpoczęta współpraca doprowadziła do wydania pierwszego dzieła pt. „Święta rodzina czyli krytyka krytycznej krytyki. Przeciwko Brunonowi Bauerowi i spółce”. Dzieło to zostało ogłoszone w lutym 1845 roku.

Krytyczną analizę funkcjonowania gospodarki kapitalistycznej opisze Marks w obszernej książce pod tytułem „Kapitał”. Kiedy Marks rozpoczynał działalność jako teoretyk rewolucji proletariackiej, idee socjalistyczne były już bardzo rozwinięte.

W latach 1847-48 miały miejsce wydarzenia, które głęboko przyczyniły się do rozwinięcia ruchu komunistycznego oraz agitacji komunistycznej, opartych na założeniach Marksa. W tym czasie w Brukseli Marks współpracował z grupą niemieckich komunistów. Grupa ta utrzymywała szerokie kontakty z bardzo różnymi organizacjami komunistycznymi znajdującymi się w innych krajach, ale szczególną formę współpracy nawiązała z niemieckim Związkiem Sprawiedliwych, który do końca 1846 roku miał główną siedzibę w Londynie. Za pośrednictwem jednego z przywódców Związku Sprawiedliwych Józefa Molla, rozpoczął on nakłanianie Marksa i Engelsa, aby wstąpili do tej organizacji i opracowali jej główne programowe założenia. W związku w tym czasie panował chaos i w obiegu krążyły niespójne hasła programowe, eklektycznie pozszywane z różnych socjalistycznych teorii, pozbawione wyraźnej osi teoretycznej.

Marks i Engels podjęli się tego zadania i swoją pracę rozpoczęli od zmiany nazwy organizacji na Związek Komunistów. Zamienili też funkcjonujące do tej pory hasło programowe „wszyscy ludzie są braćmi” na hasło wyraźnie ukazujące klasowy charakter ruchu „Proletariusze wszystkich krajów łączcie się!”. Na przełomie listopada i grudnia 1847 roku, Marks i Engels, uczestniczyli w drugim zjeździe Związku Komunistów. Na tym spotkaniu opracowali fundamentalny tekst dla rozwoju naukowego socjalizmu, który zatytułowali „Manifest Partii Komunistycznej”. Dokument ten stał się arcydziełem światowej literatury politycznej i został wydrukowany po raz pierwszy w lutym 1848 roku. W następnych latach przy kolejnych wydaniach, przyjął stały i delikatnie zmieniony tytuł „Manifest Komunistyczny”.

Późniejsi działacze i teoretycy idei komunistycznej wzorowali się głównie na założeniach spisanych w dziełach Marksa, który zmarł w Londynie 14 marca 1883 roku. Część dzieł i notatek wydał jego serdeczny przyjaciel Engels. Niestety ogromna spuścizna Marksa trafiła w przeważającej części w ręce Bernsteina i Bebla, którzy nie włożyli wiele wysiłku, aby te rękopisy szeroko udostępnić.

Karol Marks

Karol Marks

Pin It

Komentowanie zakończone.